Beginsituatie

  • Jongeren hebben vaak een sterk ontwikkeld rechtvaardigheidsgevoel. Als in hun eigen leven of in hun directe omgeving iets gebeurt dat ze oneerlijk of onrechtvaardig vinden, kunnen ze zich daar enorm over opwinden. Denk aan een docent die hen ten onrechte een onvoldoende gaf, of aan een ouder die een broer of zus voortrekt boven henzelf. Waar ouderen hen soms voorhouden: ‘Maak je er niet zo druk over’, doen zij dat laatste juist wél. Dat kan iets heel authentieks hebben, vooral als het niet henzelf maar bijvoorbeeld een vriend betreft.
  • Ondertussen worden ze via de media dagelijks geconfronteerd met allerlei situaties van onrecht op grotere schaal: industriëlen die kinderen uitbuiten, dictators die hun eigen volksgenoten onderdrukken, politici die de waarheid verdraaien, samenlevingen die het min of meer gewoon vinden dat ongeboren kinderen gedood worden, enz. De houding van jongeren daartegenover kan heel verschillend zijn:
    • Er zijn tieners en jongeren die zich ook híer erg druk om kunnen maken. Misschien doen ze mee met schrijfacties van Amnesty International, kopen ze alleen kleren waar geen kinderarbeid aan te pas is gekomen, protesteren ze tegen abortus, of zijn ze bewust lid van een politieke jongerenorganisatie.
    • Er zijn ook jongeren voor wie situaties van onrecht alleen een issue zijn als het henzelf of hun directe omgeving betreft. Dat hoeft niet per se uit desinteresse of onverschilligheid te zijn. De informatie die ze via de media over onrecht krijgen, kan hen afstompen. Het probleem is voor hen té groot en ze zien niet hoe ze er zelf verandering in zouden kunnen brengen. Dus sluiten ze zich er een beetje voor af, wat veel volwassenen trouwens óók doen.
  • Het maakt ook erg uit wat ze in hun geloofsopvoeding hebben meegekregen over de christelijke houding ten aanzien van onrecht. Het kan zijn dat ze onbewust denken dat het geloof vooral gaat over ‘geestelijke dingen’ en minder over maatschappelijke kwesties. Dat protesteren tegen onrecht óók ‘geestelijk’ is en alles te maken heeft met geloven, hebben ze mogelijk niet helemaal helder.

Doelstelling

  • Jongeren ontdekken dat God gerechtigheid heel serieus neemt, omdat Hij zelf rechtvaardig Dat geldt zowel in ‘verticale’ (de verhouding tussen Hem en mensen) als in ‘horizontale’ zin: de verhouding tussen mensen onderling. Als Hij gaat voor nieuwe hemelen en een nieuwe aarde, waar gerechtigheid woont (2 Petrus. 3:13), betekent dat dat in de nieuwe wereld alles zal worden rechtgezet. Dit perspectief moet nú al het handelen van christenen kleuren.
  • Jongeren ervaren het als een roeping om aan dit perspectief zoveel mogelijk gestalte te geven. Als je – met God – verlangt naar een samenleving vol recht en gerechtigheid, is het onbestaanbaar dat je dat verlangen uitschakelt voor je leven hier nu. Dan behandel je je naaste nú al met eerlijkheid en respect; dan probeer je niet rijk te worden ten kosten van anderen, enz.
  • Jongeren gaan bewuster leven vanuit dit besef en zoeken naar mogelijkheden om dat in hun eigen leven concreet te maken. Hoe kunnen ze zoveel mogelijk opkomen voor het recht en strijden tegen onrecht? Daarbij wordt niet méér gevraagd dan ze redelijkerwijs aankunnen, maar ze worden wél gestimuleerd om zo’n levensstijl na te streven.

Jesaja 58:1-10

In dit gedeelte stelt Jesaja namens God een geloof ter discussie dat zich zogenaamd richt op innerlijke vroomheid, maar zich ondertussen niet bekommert over hoe het eraan toegaat in de samenleving. Alleen een geloof dat opkomt voor de hongerigen, de armen en verdrukten kan zegen van God verwachten.

Lied

Met open armen

Dit is één van de meest bekende liederen van het collectief ‘Schrijvers voor gerechtigheid’. Op internet kun je de begeleidende muziek bij dit lied vinden, evenals een uitvoering ervan. Als jongeren het nog niet kennen, zingen ze het na één keer luisteren mee. Het mooie van dit lied is dat het inzet bij een gevoel dat jongeren zullen herkennen bij zichzelf: hier hebben zij behoefte aan! Maar als je dit zelf gevonden hebt in Gods huis, ga je het ook anderen toezingen: ‘Hier is het goed, hier mag je zijn.’

Gebed

  • Dank God voor wie en hoe Hij is: Hij is helemaal rechtvaardig, eerlijk en goed.
  • Belijd dat voor ons nog wel eens het tegenovergestelde geldt: we behandelen andere mensen niet altijd eerlijk en we kijken soms de andere kant op als we merken dat mensen lijden onder onrecht.
  • Bid om de geloofsmoed om binnen onze mogelijkheden te werken aan recht en te protesteren tegen onrecht.

Verhalen delen

We delen wat het lied ‘Met open armen’ bij ons oproept.

 

Werkwijze

  • Stel achtereenvolgens de volgende vragen:
    • Wat vinden jullie van dit lied? Kennen jullie verhalen van mensen die het zo hebben ervaren? Jijzelf misschien?Hopelijk komen ze met verhalen van mensen die door de kerk inderdaad opgevangen zijn toen ze het moeilijk hadden. Ervaren ze zelf de kerk als een plaats waar je terecht kunt met je pijn en verdriet? De kans is aanwezig dat ze met name – of misschien zelfs alleen – mensen noemen binnen de kerk. Houd er trouwens rekening mee dat dit lied ook pijn en verdriet kan oproepen.
    • Als je kijkt naar de letterlijke tekst van dit lied, worden met name ook mensen buiten de kerk bedoeld. Welke mensen herken je erin? Genoemd kunnen worden: armen, mensen die zelfs onvoldoende geld hebben om eten te kopen, vluchtelingen, eenzamen, psychisch zieken.
    • Hoe zou de kerk (onze gemeente) de boodschap en uitnodiging van dit lied duidelijk kunnen maken bij deze mensen?
  • Houd dit onderdeel kort. Het is niet de bedoeling om de actualiteit van de vragen 2 en 3 nu uitgebreid te bespreken. In de rest van dit gesprek komen we erop terug.

Introductievorm

Jesaja 58:1-10

 

Werkwijze

  • Lees het bijbelgedeelte met elkaar. Lees het eventueel vervolgens nog een keer, maar dan in de weergave van Bijbel in Gewone Taal. Deze weergave is veel duidelijker, terwijl ze ook vrij correct is.
  • Laat de tieners eerst voor zichzelf alle vragen beantwoorden, eventueel in tweetallen.
  • Loop dan alle vragen langs. Vraag steeds aan één tiener wat hij/zij heeft aangekruist en waarom. Zijn er tieners die iets anders hebben gekozen? Laat hierover gesprek ontstaan. Daag de tieners uit om hun antwoord te baseren op de betreffende passage in het bijbelgedeelte.
  • Bij vers 1-2: De eerste reactie is te zwak uitgedrukt. De tweede komt dichter in de buurt, maar waarschijnlijk is de derde toch de beste.
  • Bij vers 3a – Alle drie reacties passen, maar gezien vers 8-10 is de eerste de beste. Het volk Israël heeft wel door dat het ze aan zegen ontbreekt. Die zegen zal er wél zijn als ze doen wat God zegt.
  • Bij vers 3b-5 – Voor alle drie valt iets te zeggen. Natuurlijk vindt God het niet verkeerd dat ze vasten. Maar vasten zonder dat ze gaan voor recht, heeft weinig (of geen?) zin. Laat hierover gewoon gesprek ontstaan.
  • Bij vers 6-7 – Ook hier passen alle drie reacties. De ene reactie legt een ander accent dan de andere. Welke spreekt de tieners het beste aan?
  • Bij vers 8-10 – Alle drie reacties kloppen, maar de tweede zit het dichtst bij wat God hier wil zeggen.
  • Laat de tieners ten slotte voor jullie eigen gemeente een toepassing maken door een cijfer te kiezen tussen 0 = niet dus, en 10 = helemaal oké. Mogelijk zullen veel tieners tussen 6 en 8 kiezen: ‘het kan beter’. Daag hen dan uit om te noemen hoe het beter kan. Wat zou jullie gemeente op dit terrein beter kunnen doen? Als ze dit een moeilijke vraag vinden, kun je zelf suggesties doen. Denk aan: (meer) bidden voor situaties van onrecht, een organisatie als International Justice Mission steunen, actief zijn bij de voedselbank, asielzoekers opvangen, Fairtrade koffie gebruiken, preken over dit onderwerp, protesteren tegen abortus, enz. Het moeten uiteraard haalbare dingen zijn.
  • Ter afsluiting van de bijbelstudie kun je nog het liet ‘Licht aan’ van Schrijvers voor gerechtigheid laten horen (zie YouTube). Dat gaat over Jesaja 58.

 

Bijbelstudie

Jesaja 58:1-10

Werkwijze

  • Lees het bijbelgedeelte met elkaar. Lees het eventueel vervolgens nog een keer, maar dan in de weergave van Bijbel in Gewone Taal. Deze weergave is veel duidelijker, terwijl ze ook vrij correct is.
  • Laat de tieners eerst voor zichzelf alle vragen beantwoorden, eventueel in tweetallen.
  • Loop dan alle vragen langs. Vraag steeds aan één tiener wat hij/zij heeft aangekruist en waarom. Zijn er tieners die iets anders hebben gekozen? Laat hierover gesprek ontstaan. Daag de tieners uit om hun antwoord te baseren op de betreffende passage in het bijbelgedeelte.
  • Bij vers 1-2: De eerste reactie is te zwak uitgedrukt. De tweede komt dichter in de buurt, maar waarschijnlijk is de derde toch de beste.
  • Bij vers 3a – Alle drie reacties passen, maar gezien vers 8-10 is de eerste de beste. Het volk Israël heeft wel door dat het ze aan zegen ontbreekt. Die zegen zal er wél zijn als ze doen wat God zegt.
  • Bij vers 3b-5 – Voor alle drie valt iets te zeggen. Natuurlijk vindt God het niet verkeerd dat ze vasten. Maar vasten zonder dat ze gaan voor recht, heeft weinig (of geen?) zin. Laat hierover gewoon gesprek ontstaan.
  • Bij vers 6-7 – Ook hier passen alle drie reacties. De ene reactie legt een ander accent dan de andere. Welke spreekt de tieners het beste aan?
  • Bij vers 8-10 – Alle drie reacties kloppen, maar de tweede zit het dichtst bij wat God hier wil zeggen.
  • Laat de tieners ten slotte voor jullie eigen gemeente een toepassing maken door een cijfer te kiezen tussen 0 = niet dus, en 10 = helemaal oké. Mogelijk zullen veel tieners tussen 6 en 8 kiezen: ‘het kan beter’. Daag hen dan uit om te noemen hoe het beter kan. Wat zou jullie gemeente op dit terrein beter kunnen doen? Als ze dit een moeilijke vraag vinden, kun je zelf suggesties doen. Denk aan: (meer) bidden voor situaties van onrecht, een organisatie als International Justice Mission steunen, actief zijn bij de voedselbank, asielzoekers opvangen, Fairtrade koffie gebruiken, preken over dit onderwerp, protesteren tegen abortus, enz. Het moeten uiteraard haalbare dingen zijn.
  • Ter afsluiting van de bijbelstudie kun je nog het liet ‘Licht aan’ van Schrijvers voor gerechtigheid laten horen (zie YouTube). Dat gaat over Jesaja 58.

 

In beweging

Eerlijke kleding

Werkwijze

  • Deze vorm is bedoeld om de jongeren even te laten ‘spelen’ met een concretisering van het thema in hun eigen leefwereld. Bereid je zelf even voor door de app alvast te downloaden en te kijken hoe hij werkt (niet ingewikkeld). Kijk ook even op https://tear.nl/verhalen-en-nieuws/duurzaam-shoppen-tips-voor-betaalbare-eerlijke-kleding.
  • Laat ‘vraag 1’ gewoon even gebeuren. Stel, een jongere koopt graag bij Jack & Jones. Die wordt beoordeeld met ‘It’s a start’. Het kan dus beter. Onder ‘Read more’ zie je dat ze op Labour goed scoren, maar op Environment (milieu) niet goed genoeg. Onder ‘Similar brands’ is te zien dat G-Star RAW een vergelijkbaar merk is dat net iets beter scoort. Of misschien ziet de jongere wel een ander merk met een hogere score. Enz.
  • Stel na een paar minuten vraag 2 aan de orde. Geef ruimte aan verschil van mening hierover. Eventueel kan hier aan de orde komen dat eerlijke kleding vaak duurder is. Wat vinden de jongeren van de uitspraak van Vivienne Westwood die op de website van Tear te vinden is: Buy well, choose less and make it last? Daarmee wordt bedoeld dat je ook minder kunt kopen en kleding waarmee je langer
  • Bij vraag 3: in veel kerken wordt bewust alleen Fairtrade koffie geschonken. Is dat bij jullie zo? Informeer daar vooraf naar. Wat vinden de jongeren hiervan?

Verhalen delen

En nú?

Werkwijze

  • Het is goed om even te evalueren wat de tieners/jongeren van dit onderwerp vonden. Gebruik daarvoor vraag 1. Het is niet de bedoeling om discussie te laten ontstaan over de reacties. Ieder mag gewoon delen wat hij/zij ervan vond.
  • Vraag 2 kun je gebruiken om te laten zien dat je het onderwerp ook ‘klein’ kunt houden. Gelukkig hoef je geen minister-president te zijn om iets aan het onrecht in de wereld te doen. Je mag in het klein beginnen, met je eigen mogelijkheden.
  • Breng het bidden in praktijk. Brainstorm samen over gebedspunten (dingen die besproken zijn) en schrijf die op. Waarvoor willen jullie concreet bidden? Eventueel kun je ook inspiratie voor gebedspunten opdoen via de websites van Tear, International Justice Mission, Open Doors, Stop the traffic of kranten van de afgelopen dagen. Bedenk: je kunt niet overal voor bidden. Laat ieder bijvoorbeeld één onderwerp noemen dat hem of haar in het bijzonder aangesproken heeft.