Beginsituatie

  • Jongeren – en vooral tieners – zijn op zoek naar hun eigen identiteit. De groep is daarbij erg belangrijk. Daarin vinden ze leeftijdgenoten die hen bevestigen, zodat ze daar veilig zijn. Gevolg daarvan is wel dat er een sterk wij-zij denken kan ontstaan. Mensen (jongeren) die anders zijn en/of denken, zijn raar of zelfs bedreigend. Het zijn geen personen op wie je snel afstapt, laat staan dat je hen uitnodigt om deel te gaan uitmaken van jouw groep.
  • In de kerk kan hiervan in sterke mate sprake zijn. We hebben het gezellig en goed met elkaar; en we spreken elkaar aan op bepaalde (wel- of niet-uitgesproken) vooronderstellingen. Maar ‘gezelligheid’ kan op die manier ook ‘geslotenheid’ worden: wie zich niet als vanzelf voegt of kan voegen in de groep, hoort er niet bij. En misschien doen we liever ook geen moeite om hem/haar erbij te betrekken.
  • Het zal duidelijk zijn dat bovenstaande wringt als we de opdracht tot gastvrijheid en openheid benadrukken. Het vraagt namelijk van ons dat we uit onze comfortzone stappen en misschien ook wel dat we onze ‘eigen manieren’ relativeren. In de leefwereld van de jongeren hebben we het dan bijvoorbeeld over jongeren aan de rand van de gemeente, maar misschien ook wel over jongeren daarbuiten. Durven we in contact te treden met asielzoekers of met moslimjongeren uit de buurt?

Doelstelling

  • Jongeren ontwikkelen een meer open houding naar ‘buitenstaanders’ en durven uit hun eigen comfortzone te stappen.
  • Ze denken na over concrete mogelijkheden om te laten zien dat ze als groep en als individu willen openstaan voor andere mensen.

Bijbelgedeelte

Genesis 18:1-8

In dit gedeelte ontmoeten we Abraham en we zien hoe gastvrij hij is. De geschiedenis van Abraham leert ons veel over de gastvrijheid zoals God het heeft bedoeld. Ondanks dat Abraham de drie mannen niet kent en ze op een ongewoon en ongelegen moment komen (het heetst van de dag), zet Abraham spontaan alles wat hij heeft in, om deze mannen als zijn speciale gasten te verwennen. Zonder dat hij het wist, heeft hij engelen onderdak verleend (Hebreeën 13:2).

Lied

Aan de maaltijd wordt het stil (OTH 369)

Andere liederen:

  • Draag de last die de ander buigt
  • Dit is mijn gebod (OTH 148)

Gebed

Dank God dat hij iedereen talenten heeft gegeven, waardoor wij op onze eigen manier gastvrij mogen zijn.

Bid voor gastvrijheid in je eigen leven en gemeente. Bid of God wil helpen om écht gastvrij te zijn.

Verhalen delen

Hey gast!

Tieners/jongeren worden geconfronteerd met hun reacties op een ‘echte’ gast in hun tienergroep. Hoe gastvrij zijn zij voor deze nieuwe gast?

Benodigdheden

Nodig een tiener of jongere (of wie dan ook) uit die te gast wil zijn bij jullie op de tienergroep. Het moet iemand zijn die de andere tieners nog niet (goed) kennen, maar die wel aansluiting wil zoeken bij jullie tienergroep.

Werkwijze

  • Zorg ervoor dat de gast in de zaal aanwezig is als de tieners/jongeren binnenkomen. De gast loopt een beetje kriskras door de zaal heen, kijkt gericht tieners/jongeren aan en groet hen. Een direct gesprek begint hij echter niet.
  • Wacht tot alle tieners/jongeren binnen zijn gekomen. Begin dan de avond, zoals je normaal ook doet. Vervolgens heet je de gast uitgebreid welkom. Stel dan aan de tieners de vraag of ze de gast hebben opgemerkt en of ze er iets aan gedaan hebben om deze gast gastvrij te ontvangen? Stel daarna aan de gast de vraag of hij het gevoel had dat hij gastvrij werd ontvangen. Waarom wel/ niet? Wat vond hij positief en gaf hem het gevoel dat hij welkom was?
  • Sluit af door de reacties samen te vatten. Er werd zomaar even een beroep gedaan op de gastvrijheid van de groep/club. Misschien ben je wel aan het denken gezet: hoe ging ik met deze gast om? Was het inderdaad ‘Hey gast!’ of heb je niet met hem gepraat, hem eigenlijk niet eens gegroet… Over dat thema gaat het in dit gesprek: gastvrijheid.

Introductievorm: hoe gastvrij ben jij?

Tieners en jongeren gaan na in hoeverre ze zelf al gastvrij zijn en op welke manier.

Gastvrijheid, het is misschien geen alledaags woord voor tieners. Toch staan we in dit programma hierbij stil en denken we na over wat gastvrijheid betekent. Om erin te komen: doe de test met je groep en ontdek het persoonlijke cijfer van gastvrijheid voor tieners!

Werkwijze

  • Laat iedere tiener de test persoonlijk invullen. Vraag na een paar minuten wie er denkt redelijk goed te scoren als het gaat om gastvrijheid. Wijs een paar tieners aan en vraag waarom ze dat vinden. Vraag gerust even door op voorbeelden.
  • Vraag vervolgens wie er denkt erg laag te scoren en vraag aan een paar tieners waar dat dan aan ligt. Rond af door te zeggen dat er voor iedereen net zoveel hoop is en er geen score van gastvrijheid te berekenen is, omdat:
    • Gastvrijheid geen afstreeplijst is van dingen doen, maar dat gastvrijheid een levenshouding is.
    • Gastvrijheid onnoemelijk veel vormen kent en sterk afhangt van de situatie en de persoon.
    • Gastvrijheid voor iedereen dus verschillend is en een vorm mag krijgen die bij jou als persoon past. De test van daarnet reikt je hooguit een paar ideeën of tips aan om concreet met gastvrijheid bezig te zijn.

Bijbelstudie

Tieners/jongeren krijgen meer zicht op het handelen van Abraham door in kolommen op te schrijven wat hij doet en zegt. Vervolgens spiegelen ze zich aan deze gastvrije levensstijl van Abraham.

Werkwijze

Lees het Bijbelgedeelte met elkaar.

Stap 1 – Wat staat er?

In dit Bijbelgedeelte speelt Abraham een hoofdrol. Om meer zicht te krijgen op zijn handelen, wordt op een rij gezet wat hij allemaal doet of zegt. Verdeel de tieners/ jongeren in groepjes en lees het Bijbelgedeelte eerst een keer met elkaar door. Geef elk groepje het papier met de kolommen en laat de tieners/jongeren in hun groepje het Bijbelgedeelte nog een keer vers voor vers lezen. Na ieder vers schrijven ze in eigen woorden op wat Abraham doet of zegt. Om ze een handje te helpen, vind je het eerste vers alvast ingevuld in de kolom.

Bespreek met elkaar wat ze hebben ingevuld. Wat valt op? Als het goed is, de enorme bedrijvigheid van Abraham, alles wat hij eraan doet om het zijn gasten naar de zin te maken.

Stap 2 – 5 tips en tricks

Geef vervolgens iedere tiener/jongere de gelegenheid om te reageren op wat Abraham doet. Als je dit Bijbelgedeelte vers voor vers doorloopt, is het opvallend dat Abraham vooral veel doet op het gebied van gastvrijheid. Zijn tips en tricks voor gastvrijheid staan omschreven in de werkboekjes. Laat de tieners/jongeren hierop reageren door bij elke tip of trick één reactiemogelijkheid aan te kruisen.

Hierover gaan de tieners/jongeren in de groepjes met elkaar in gesprek. Vraag een aantal tieners/jongeren of ze kunnen uitleggen waarom ze welke keuze maakten. Welke tip en trick van gastvrijheid wordt al in praktijk gebracht?

In beweging

Zeven stijlen van gastvrijheid

Jongeren ontdekken verschillende stijlen van gastvrijheid en kiezen er één uit waarmee zij aan de slag gaan.

Benodigdheden

  • Zorg voor zeven gekleurde vellen papier met op elk vel één van de volgende woorden: denken / gaan / handelen / kijken / luisteren / spreken / voelen.
  • Dikke stiften

Werkwijze

Leg uit dat je voor zeven stijlen van gastvrijheid zou kunnen kiezen, zeg maar zeven soorten menstypen. Loop vervolgens de zeven stijlen langs en vertel wat ze inhouden.

  1. Denken – Je bent goed in rustig nadenken, je kunt bepaalde situaties goed analyseren en komt op ideeën.
  2. Gaan – Je bent veel onderweg, stapt makkelijk op mensen of situaties af. Je bent echt iemand die erop uitgaat en soms nieuwe wegen inslaat.
  3. Handelen – Je bent een echte doener en praktisch ingesteld. Het kost je geen moeite om te organiseren en te regelen.
  4. Kijken – Je bent iemand die goed kan observeren, die op een andere manier naar dingen kijkt. Je ziet dingen die anderen niet – zo snel – zien.
  5. Luisteren – Je bent er goed in om anderen over zichzelf te laten vertellen. Je geeft aandacht aan mensen, je laat vooral anderen tot hun recht komen.
  6. Spreken – Je kunt anderen overtuigen, je kunt bemoedigen. Je krijgt mensen met jouw woorden over een drempel.
  7. Voelen – Je kunt je goed in anderen inleven. Het kost je geen moeite om te bedenken wat de ander nodig heeft. Je reageert meestal vanuit je gevoel.

De jongeren kiezen vervolgens uit de zeven stijlen van gastvrijheid één stijl die het beste bij hen als persoon past. Dat doen ze door op één van de gekleurde vellen papier te gaan staan. In het groepje wat dan bij die kleur is gevormd, bedenken ze met elkaar concrete tips wat je vanuit die stijl zou kunnen doen of inzetten voor gastvrijheid. Vraag tot slot aan een aantal tieners waarom ze hebben gekozen voor een bepaalde stijl (eventueel voorbeelden laten noemen) en welke concrete tips ze hebben bedacht om gastvrij te zijn.

Bij de zeven vormen van gastvrijheid zijn de volgende kansen te bedenken:

  1. Denken
  • Neem de tijd om over de volgende vraag na te denken: ‘Voor wie zou ik iets kunnen betekenen?’ Denk er ook over na hoe je dat praktisch aan kunt pakken
  • Bedenk waar je zelf goed in bent en vraag aan anderen hoe je deze mogelijkheden in kunt zetten voor de ander.
  • Ga na op welke manier gastvrijheid in je eigen omgeving of gemeente meer uit de verf kan laten komen.
  1. Gaan
  • Je komt op een dag heel wat mensen tegen = kansen om mensen gastvrij te begroeten. Dat betekent dat je je eigen snelheid of richting soms wat moet aanpassen om anderen echt te zien.
  • Stap eens af op iemand die ergens nieuw binnenkomt en wees voor hem of haar een goede netwerker.
  • Neem jezelf voor om de komende periode bewust te gaan voor gastvrijheid. Verzin twee concrete manieren waarbij je je makkelijke omgang met mensen inzet.
  1. Handelen
  • Wat heb jij op dit moment letterlijk of figuurlijk in huis om anderen tot zegen te zijn? Waar ben je goed in? Schrijf voor jezelf twee dingen op en plak dit memobriefje duidelijk zichtbaar op: om te doen (to do)!
  • Op welke praktische manier zou je in je eigen huis/kamer kunnen laten merken dat anderen welkom zijn? Kies twee acties uit.
  • Heb je deze week nog een uurtje over om de handen te laten wapperen voor een ander? Je hebt vast wel iemand op het oog… gewoon doen!
  1. Kijken
  • Als je op een plek bent waar meer mensen zijn, neem dan eens de tijd om deze mensen te observeren. Kijk wie nog niet in de groep is opgenomen en doe daar wat mee.
  • Vaak ben jij goed om op een andere manier naar mensen te kijken. Je gelooft dat iedere gast iets moois met zich meebrengt. Help anderen om dat ook te zien.
  • Schrijf drie namen op van mensen met wie je regelmatig optrekt. Kijk denkbeeldig naar ze en bedenk wat deze drie personen nodig hebben. Grijp kansen die je voorbij ziet komen en help deze mensen in hun dagelijks leven een stapje verder.
  1. Luisteren
  • Luister eens bewust naar verhalen die je om je heen hoort. Bij welke gesprekken krijgen mensen de juiste aandacht en kunnen ze hun verhaal kwijt?
  • Schrijf voor jezelf vijf gouden luistertips op die je (nog meer) in de praktijk kunt brengen als je zelf met anderen in gesprek bent.
  • Probeer de komende week een paar keer een half uurtje uit te trekken voor een gesprek met iemand die je spontaan tegenkomt en luister door vragen te stellen.
  1. Spreken
  • Woorden kunnen iemand heel veel doen. Neem je voor om in de komende week vooral mensen met jouw woorden te bemoedigen. Schep in een gezelschap ruimte voor een ander, door bewust zelf minder te zeggen en meer je mond te houden. Nodig de ander uit om te vertellen door jouw manier van vragen stellen..
  • Misschien is het tijd dat je ergens een pleidooi voert om meer te investeren in gastvrijheid. Spreek je uit!
  1. Voelen
  • Je ergens helemaal thuis voelen. Wanneer heb jij dat gevoel wel en wanneer niet? In welke omgeving of in welke groep mensen zou jij kunnen investeren, zodat iedereen zich daar welkom voelt?
  • Zorg ervoor dat de plekken waar jij regelmatig komt, een sfeer heeft of krijgt waar mensen zich thuis voelen (denk aan je eigen kamer, woning, de kerk).
  • Laat je gevoel spreken. Bezorg iemand die het nodig heeft eens een hartverwarmend verwenmoment.

Daag hen uit om de komende periode te (blijven) investeren in een gastvrije levensstijl en één van de concrete tips ook alleen of samen uit te voeren. Kom hier de volgende keer op terug.